Deniz yaşamı korur, hayat kurtarır. İnsanoğlunu zararlı morötesi ışınlardan koruyan ozon tabakasını oluşturur. Kanser ilaçlarının % 65’i deniz canlılarından ve bitkilerinden yapılmaktadır. Zengin kaynaklar içeren okyanuslar insanlara besin, enerji ve mineral sağlar. Deniz yuvadır; yaklaşık 300–500 milyon deniz organizmasını barındırır. Denizdeki tuz oranı, suyun derinliği, suyun sıcaklığı ve ışık miktarı buralarda yaşayan hayvan çeşitliliğini belirler ve denizlerde farklı ekosistemlerin oluşmasını sağlar. Hemen hemen bütün deniz canlıları güneş ışığının ulaştığı ilk 100 metrelik derinlikte yaşar.
.Okyanuslar gezegenimizin yüzeyinin üçte ikisinden fazlasını örter ve büyük kısmı henüz keşfedilmemiş olan devasa bir hacim kaplar. Yeryüzünün en büyük ekosistemlerinden biri olan deniz ekosistemleri giderek artan dünya nüfusunun yaşam temelini oluşturmaktadır. Yerküreye hâkim olan iklim, esas itibariyle atmosfer ile okyanus arasındaki etkileşim tarafından belirlenmektedir. Denizler olmasa dünya nüfusunun önemli bir kısmının faydalandığı zenginlik ve refah da olmazdı. Denizler olmasaydı bu gezegen üzerinde hayatta kalamazdık.
Asit oranlarının artması, ısınma ve deniz seviyesinin yükselmesi yaşam alanlarını değiştirmeye başlamıştır. Küresel deniz seviyesi son yüz yıl içerisinde yaklaşık 20 cm civarında yükselmiştir. Yüzyılın sonuna kadar bu artışın bir metreyi bulabileceği tahmin edilmektedir. Yapılan son araştırmalara göre okyanusların son 25 yıldaki ısınma hızı tahminlerin çok ötesinde. Bilim insanları, “Daha sıcak okyanuslar demek, daha az oksijen demek. Bu da ekosistemi tehdit eden bir durum” diyor. Dünyada her yıl 450 milyar metreküp arıtılmamış ya da kısmen arıtılmış çöp ile endüstriyel ve tarımsal atık denize bırakılmaktadır. Denizler bugün zehirli kimyasallar için küresel bir atık alanı ve dünyanın en büyük çöp kutusu olarak kullanılmaktadır. Evde, ofiste, fabrikada kanalizasyona giden her şey sonunda denize ulaşmaktadır. Kullanılmış bitkisel yağlar atık su kirliliğinin %25’ini oluşturmaktadır. Denize, akarsuya ve göle ulaşan bitkisel atık yağlar, kuşlara, balıklara ve diğer canlı türlerine zarar vermektedir.
Image from Freepik
Ekolojinin önemli unsurları olan denizlerimizi ve kıyıları korumaya almak amacıyla uluslararası düzeyde hamleler yapılmaya başlanmıştır. Amacı, gelecek kuşaklara doğayla uyum içinde bir yaşam olanağı tanımak, küresel ekosistemlerin sağlığını, bütünlüğünü güvence altına almak ve bunları kısmen de olsa geri kazanmak olan sürdürülebilirlik yaklaşımı, uluslararası koruma sözleşmelerinde ve konvansiyonlarında kendine giderek daha geniş yer bulmaktadır.
